De docent als ontwerper van het onderwijs?

Via Blogcollectief Onderzoek Onderwijs werd ik geattendeerd op een artikel van Eke Rebergen (docent bij Avans) dat verscheen op de website Onderwijsfilosofie (ook de moeite van het volgen waard!). In zijn artikel 'De docent als ontwerper van het onderwijs' onderscheidt hij 3 typen: de Ontwikkelaar, de Curator van vooruitgang en de Doendenker. Zijn ideaaltyope van de hedendaagse docent-ontwerper:

Het ideaaltype docent-ontwerper is een creator van zowel relaties, omgevingen als inhoud. Juist de meest vaste opvattingen binnen het onderwijs worden uitgedaagd en vormen een voedingsbodem voor experimenten om het experiment zelf. De docent is niet gericht op eenvoudigweg meer kennisoverdracht, meer orde in de klas of hogere cijfers, maar maakt hier hooguit gebruik van op zoek naar nieuwe, nooit gedane, verrassende en/of ongehoorde mogelijkheden van het onderwijs.  

Deze docent zoekt consequent naar een zekere verschoning, doorbreking of dwarsdenken – binnen of op de grens van de institutionele, systematische structuur van het hedendaags onderwijs. Het is hierbij van geen belang om de nut of zinvraag te stellen van de resultaten die hij hiermee behaalt – een antwoord zal simpelweg altijd verwijzen naar de waarde van het proces zelf. 

Deze docent zoekt naar de mazen in het systeem, wil veel ruimte om zelf het handelen te bepalen, doorbreekt controle-middelen of hiërarchische structuren. Deze docent is met recht een ontwerper – hij wordt meer dan iemand anders gekenmerkt door een unieke, bewuste combinatie die hij net als een ontwerper maakt tussen esthetiek en politiek – waardoor hij (impliciet) oog heeft voor, en uitdrukking geeft aan, hetgeen mooi en belangrijk is aan ons onderwijs.

Al ben ik dan geen docent, ik herken me wel in deze omschrijving :). Rebergen zegt dat hij net als Rob Martens eens is dat docenten beter zelf leermateriaal kan maken:

Als actieve maker of arrangeur van (ict-gebaseerd) leermateriaal kan hij zelf zijn verantwoordelijkheid nemen voor het onderwijs dat nodig is om leerlingen optimaal voor te bereiden op de wereld van morgen.

Ik ben het eens met deze stelling. Echter ik merk als projectleider van het MOOCZI-project dat docenten het maken van online en open leermateriaal als tijdrovend en lastig ervaren. Het regelen van rechten, het metadateren, inzicht hebben in de verschillende mediatools zijn hindernissen.Wij denken daarom dat het inzetten van ontwerpteams met een instructional media designer (ervaring met een varieteit van visualitie tools), een informatiespecialst (met kennis van auteursrechten en het zoeken naar open beschikbaar leermateriaal), en een onderwijskundige (verstand van eLearning en didactiek) nodig is om de docent te 'ontzorgen'.